Türk Devletleri Yüksek Mahkemeleri Konferansı

YARGITAY Başkanlığı konut sahipliğinde Azerbaycan, Kırgızistan, Kazakistan, Özbekistan, Türkmenistan, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti yüksek mahkeme liderleri ve heyetlerinin iştirakiyle düzenlenen Türk Devletleri Teşkilatı Yüksek Mahkemeleri Konferansı’nda, ‘Antalya Statü Belgesi’ imzalandı.

Türk Devletleri Teşkilatı Yüksek Mahkemeleri Konferansı, Yargıtay Başkanlığı’nın konut sahihliğinde Antalya’da; Azerbaycan, Kırgızistan, Kazakistan, Özbekistan, Türkmenistan, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti yüksek mahkeme liderleri ve heyetlerinin iştirakiyle düzenlendi. Konferansta Yargıtay Başkanı Ömer Kerkez, Danıştay Lideri Zeki Yiğit, Türk Devletleri Teşkilatı Genel Sekreteri Kubanychbek Ömüraliyev, Azerbaycan Yüksek Mahkemesi Başkanı İnam Karimov, Kazakistan Yüksek Mahkemesi Lideri Aslambek Mergaliyev, Kırgızistan Yüksek Mahkemesi Başkanı Nurgul Bakirova, Özbekistan Yüksek Mahkemesi Lideri Bakhtiyar Islamov, KKTC Yüksek Mahkemesi Başkanı Bertan Özerdağ konuşma yaptı.

YÜKSEK MAHKEMELER ARASINDA STATÜ İMZASI

Yargıtay Başkanı Ömer Kerkez, “Bizler tıpkı yıldızın altında doğmuş, tıpkı göğe bakarak dua etmiş milletlerin evlatlarıyız. Ortak bir geçmişi, lisanı, kültürü ve medeniyeti paylaşan, kardeşliği miras kabul eden devletlerin yüksek yargılarını temsil ediyoruz. Bu nedenle Türk devletleri ortasındaki iş birliğini yargı alanına da taşımayı tarihi bir misyon olarak kabul ediyoruz. Türk devletleri ortasındaki iş birliğini ve dayanışmayı Türk dünyasının ortak tarih, lisan ve kültür mirası çerçevesinde geliştirme hedefiyle bugünkü ismiyle Türk Devletleri Teşkilatı kurulmuştur. Türk Devletleri Teşkilatı iktisat, gümrük, turizm, eğitim ve sıhhat üzere birçok alanda iş birliği manasında faaliyet göstermektedir. Bu yüksek iş birliğinin yargı alanında ve bilhassa yüksek mahkemeler ortasında da kurulması ve geliştirilmesi maksadıyla bizler de bugün Antalya’da bir statü imzalamak için toplanmış bulunuyoruz” dedi.

YÜKSEK MAHKEMELER ORTASINDA NİZAMLI DİYALOG

Yüksek mahkemeler ortasındaki nizamlı, daima ve karşılıklı görüşme ve diyalog ile ortak faaliyetler sayesinde birbirlerine büyük katkılar sağlayacaklarına inandığını belirten Ömer Kerkez, “Türk Devletleri Teşkilatı Üye ve Gözlemci Devletleri Yüksek Mahkemeleri Konferansı’nın kurulmasına dair Şuşa Deklarasyonu, yüksek mahkemelerimiz temsilcileri tarafından 2023 yılında Şuşa’da imzalanmıştı. Duygudaşlığımıza Şuşa Deklarasyonu’nun öncülük ettiği bu süreçte dün yüksek mahkemelerimizin pahalı temsilcilerinin uzlaşısı ve çalışması ile konferansa ait statü dokümanına son hali verilmiştir. Böylelikle bu statüye Türk Devletleri Teşkilatı’na üye Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgız Cumhuriyeti ve Özbekistan yüksek mahkemeleri olarak atacağımız imzalarla gönüllerimizdeki iş birliğinin bir kere daha pekişecek olmasından büyük memnunluk duyuyorum. Anadolu’da, Kafkasya’da ve Orta Asya’da farklı hukuk kuralları altında yargı faaliyetlerimizi sürdürüyoruz. Lakin bizler bu geniş coğrafyada aslında birbirimize çok yakınız. Bu nedenle yüksek yargı kurumlarımızın birikim ve uygulamaları bir başkası için eşsiz bir ilham ve referans kaynağı olacaktır” diye konuştu.

ADALET ANLAYIŞINDA DA ORTAK PAYDA

Yargıtay’ın 157 yıllık geçmişi ve kurumsallığıyla özel hukuk ve ceza hukukunda doktrine temel içtihatlar oluşturduğunu dile getiren Yargıtay Başkanı Kerkez, şöyle devam etti:

“Türkiye’de 2016 yılında bölge adliye mahkemelerinin faaliyete geçmesiyle yargı sistemine istinaf kanun yolu da dahil olmuştur. Bu gelişme ile özel hukuk ve ceza hukuku yargılamasında yüksek mahkeme olarak yargılamayı sonlandıran Yargıtay’ın ‘İçtihat Mahkemesi’ sıfatı daha da güçlenmiştir. İnanıyorum ki birebir destanlarla büyüyen, birebir türkülere kulak veren ortak hafızamız yalnızca kalbimizi değil, adalet anlayışımızı da ortak bir paydada buluşturacaktır. Türk Devletleri Teşkilatı’na üye ülkelerin ve gözlemci olarak Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Macaristan ve Türkmenistan’ın yüksek mahkemeleri ortasındaki iş birliğinin tüm dünyada hukukun gelişmesi ve adaletin tesisi açısından çok kıymetli olduğunu düşünüyorum. Şuşa Deklarasyonu ile tohumu atılan ve bugün Antalya Statüsü ile toprak üstüne çıkıp filizlenen bu iş birliği ve birlikteliğimizin ulu bir çınar haline geleceğiyle inancım tamdır.”

2040 VİZYON BELGESİ

Danıştay Başkanı Zeki Yiğit de Türk Devletleri Teşkilatı’nın orta ve uzun vadeli maksatlarını ve misyonlarını ortaya koyan ‘Türk Dünyası 2040 Vizyon Belgesi’ kapsamında, ülkeler ortasında ticari, ekonomik paydaşlık, ortak Türk alfabesi oluşturulması üzere birçok alanda mutabakata varıldığını belirterek, devletlerin yargı ve hukuk sisteminin gelişimi için yüksek mahkemeler ortasındaki iletişimin artırılması, iş birliği ve dayanışmanın da güçlendirilmesinin ehemmiyet arz ettiğini söyledi.

KADİM HUKUK VE ADALET ANLAYIŞI

Teşkilat üyesi her devletin, kendi hukuk tertipleri içinde bir yargı sistemi benimsediğini kaydeden Yiğit, “Bu sistemler ortasında devletlerin kadim hukuk ve adalet anlayışından gelen ortak paydalar bulunmaktadır. Yargılamanın temel gayesini oluşturan adalet, insan hakları, demokratik hukuk devleti, hukukun üstünlüğü, yargı bağımsızlığı ve tarafsızlığı üzere kavramlar devletlerin hukuk sistemlerinin tabanını ve temelini teşkil etmektedir” dedi.

HUKUK SİSTEMLERİNİN GELİŞMESİNE KATKI

Küreselleşmeyle birlikte yeni türel sıkıntılar ve uyuşmazlıkların gündeme geldiğine dikkati çeken Zeki Yiğit, “Yargıya bahis olabilecek davaların çeşitliliği ve sayısı her geçen gün daha da artmaktadır. Adaletin tesisi, hukukun üstünlüğü, insan haklarının korunması ve memleketler arası alanda daha aktif bir rol üstlenmek için, devletlerin yargı ve hukuk sistemlerini günümüzün gelişen ve değişen şartlarına nazaran güçlendirmesi gerekmektedir. Teşkilatımız bünyesindeki yüksek mahkemeler ortasında bilgi ve tecrübe paylaşımı, ortak tüzel sıkıntılara yönelik iş birliğinin kuvvetlendirilmesi, her bir devletin kendi hukuk sistemlerindeki gelişimine de büyük katkı sağlayacaktır” diye konuştu.

‘DİYALOĞU ARTIRMALI VE İDARİ YARGIDAKİ İŞ BİRLİĞİ ALANLARINI DA GELİŞTİRMELİYİZ’

Anayasada yer verildiği üzere Türkiye Cumhuriyeti’nin, demokratik bir hukuk devleti olduğunu da aktaran Danıştay Başkanı Yiğit, şöyle devam etti:

“Hukuk devleti; insan haklarına saygılı, bu hakları koruyan adaletli bir hukuk tertibi kurup sürdürmekle kendisini yükümlü sayan, bütün faaliyetlerinde hukuka ve anayasaya uyan, süreç ve hareketleri bağımsız yargının kontrolüne bağlı olan devlettir. İdari yargı, tüm çağdaş toplumlarda hukuk devletinin ve demokrasinin korunması ve gelişmesi için kıymetli bir fonksiyon görmüş, idari işleyişin hukuka uygunluğunu denetleyici ve yönetime yol gösterici bir rol üstlenmiştir. Türk Devletleri Teşkilatı’na üye ve gözlemci üye ülkelerin idari yargı sistemlerine baktığımızda; genel olarak Azerbaycan, Kazakistan, Kırgız Cumhuriyeti, Özbekistan, Türkmenistan ve Macaristan’da ülkemizdeki üzere üç dereceli bir yargı sisteminin uygulandığını, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde ise iki dereceli bir yargı sisteminin bulunduğunu görüyoruz. Üye ülkelerde yargı birliği rejimi nedeniyle bağımsız bir Danıştay yahut Yüksek Yönetim Mahkemesinin bulunmadığını, birinci derece idari yargının yargısal son kontrolünün yüksek mahkemeler bünyesinde kurulan idari dava daireleri yahut heyetlerince yerine getirildiğini müşahede etmekteyiz. Yargı mensupları olarak bizlerin de hukuk ve yargı alanında iş birliği imkanlarını geliştirmemiz ve bunu kurumsallaştırarak sürdürmemiz değer arz etmektedir. Kelam konusu teşkilata üye ülkelerin yüksek yargı liderleri olarak bizler de Türk Devletleri Teşkilatı’nın ruhundan ilham alarak yapacağımız müşterek çalışmalar, ikili ve çok taraflı görüşmeler ile yüksek mahkemeler ortasındaki diyaloğu artırmalı ve idari yargıdaki iş birliği alanlarını da geliştirmeliyiz.”

Teşkilata üye ülkelerin yüksek mahkeme liderlerinin konuşmalarının akabinde ‘Antalya Statü Belgesi’ imzalandı ve aile fotoğrafı çekimi gerçekleştirildi.

About The Author

admin

See author's posts